Wielozadaniowość, w mojej opinii jest w dzisiejszych czasach niezrozumiała dla większości osób. Mówi się np., że jeśli ktoś jest od wszystkiego, to jest do niczego. Uważam to za błąd, który warto omówić szerzej.
Już dziś jesteśmy w stanie przewidzieć, że w ciągu paru lat roboty zaczną nas zastępować w wielu czynnościach, które dziś trzeba wykonywać ręcznie. W chwili gdy tworzę ten wpis, testowane są automatycznie prowadzone samochody. Amazon intensywnie pracuje nad dronami, które będą dostarczać towar bezpośrednio do odbiorcy, a boty i sztuczna inteligencja mają coraz większe zastosowanie w czatach internetowych i systemach automatycznej obsługi klienta. Nawet usługi prawne i finansowe zaczynają bazować na coraz bardziej zautomatyzowanych projektach. Powstały także samoobsługowe sklepy spożywcze i narzędzia automatyzujące kampanie marketingowe. Proces ten będzie się tylko pogłębiał.
Oznacza to, że w perspektywie 20 lat to, czym dziś zajmujemy się na co dzień, może stać się zupełnie niepotrzebne. Jeśli będziemy znali się na bardzo wąskiej grupie umiejętności i przestaniemy się rozwijać, rynek pracy za parę lat może stać się dla nas trudnym miejscem. Właściwie, to takim podejściem już go sobie utrudniamy…
Specjalizacja to wąska dziedzina, na jakiej znamy się bardzo dobrze. Być może nawet jesteśmy w niej cenionymi ekspertami. Specjalizacje uzyskuje się zazwyczaj latami pracy – zarówno odpowiednią edukacją, jak i doświadczeniem zawodowym. Gdy będziesz długie lata rozwijał swoją specjalizację i dołączysz do wąskiego grona ekspertów, o wiele prościej będzie Ci utrzymać się w strukturach obecnej firmy i z pewnością zostaniesz doceniony na różne sposoby. Z racji czasochłonności ludzie zwykle mają jedną specjalizację, po czym przestają się rozwijać w innych dziedzinach lub – jeśli nie zatrzymują swojego rozwoju – zdobywają parę specjalizacji.
Kompetencja natomiast to zakres wiedzy, umiejętności i uprawnień. Kompetencje można nabyć szybko, w dzień, parę dni bądź parę tygodni – w zależności od złożoności umiejętności. Dosłownie w jeden dzień możesz nauczyć się stawiać proste strony internetowe oparte na WordPressie, tworzyć sensowne kampanie marketingowe na Facebooku czy w Google AdWords, nauczyć się prostego montażu plików wideo czy tworzenia ulotek, korzystając z jednego z setek tysięcy gotowych szablonów, prostej obróbki graficznej czy zaawansowanych funkcji programu Word albo Excel. Jeden dzień to nie jest tak wiele czasu, a z pewnością tak jak ja poznałeś setki osób, które mają problem z właściwym używaniem Excela, mimo że w sieci można znaleźć setki darmowych materiałów edukacyjnych na temat tego programu i jego możliwości. Opanowanie takich umiejętności jak sprzedaż, przekonywanie, negocjacje, zarządzanie projektami czy wystąpienia publiczne zajmuje więcej czasu, ale już po paru tygodniach zbierania wiedzy, czytania książek i przede wszystkim praktykowania możesz w istocie stać się lepszym sprzedawcą od kogoś, kto zajmuje się tym od lat, ale nie przykłada się do swojej pracy i nie szuka dodatkowej wiedzy czy umiejętności. Gdy robiłem pierwsze projekty – dokształcałem się z zarządzania projektami. Później, gdy zainteresowałem się marketingiem, zacząłem testować różne formy reklam, mierzenia konwersji czy pisania tekstów sprzedażowych. Jak trzeba było – nauczyłem się obsługi Adobe InDesign na tyle by projektować ulotki i montażu wideo na tyle, by je złożyć, odszumić czy wyciąć greenboxa. Gdy objąłem wyższe stanowisko – szkoliłem się dodatkowo z zarządzania zespołem. Dziś, gdy słyszę od osoby z działu marketingu, że nie ma budżetu na projekt ulotki, nie wie jak czytać google analitycs czy postawić landing page – to jestem naprawdę załamany. Co wy robicie w tej pracy?
Czy nie widzicie, że możecie swoim rozwojem zaoszczędzić firmie parę tysięcy złotych miesięcznie? Czy uważacie, że to nie wpłynie na Waszą pensje?
Ćwiczenie:
Określ, jakie specjalizacje chcesz zdobyć w najbliższych latach i jakie kompetencje chcesz nabyć na przestrzeni najbliższych tygodni, miesięcy i lat. Określ, jak chcesz z nich korzystać i do czego przydadzą się zarówno Tobie, jak i firmie w której pracujesz. Jeśli uwzględnisz tylko siebie, może spełnisz jakieś swoje marzenie albo pełniej będziesz realizować swoją pasję. Jeśli uwzględnisz tylko firmę, może okazać się, że nauczysz się rzeczy, które są potrzebne w organizacji, ale wcale nie chcesz się nimi zajmować. Dlatego weź pod uwagę zarówno swoje zainteresowania, jak i potrzeby firmy, by Twój rozwój stanowił większą wartość.
Na koniec chciałbym, abyś zwrócił uwagę na jedno. Każda specjalizacja składa się z dużej liczby kompetencji. Bycie ekspertem w tworzeniu filmów wideo wymaga umiejętności korzystania z programu do obróbki, tworzenia efektów specjalnych, znajomości kamer i doświetlenia, obserwowania trendów i mechanizmów, które utrzymują uwagę odbiorcy, a także uwzględnienia grupy docelowej filmu, umiejętności pracy z aktorami i scenariuszem nagrania. Każda z tych cech ponownie składa się z mniejszych, składowych kompetencji, których można nauczyć się nawet w jeden dzień. Gdy już określisz specjalizacje, jakie chcesz zdobyć, rozbij je na części pierwsze, pozwoli Ci to stworzyć plan nauki.
Powodzenia!